Η τραχηλίτιδα είναι η φλεγμονή του τραχήλου (του κατώτατου τμήματος της μήτρας που συνδέει το σώμα της μήτρας με τον κόλπο). Η φλεγμονή αυτή μπορεί να είναι  οξεία ή χρόνια,  και μπορεί να οφείλεται σε κάποιο μικροβιακό παράγοντα (μύκητα, βακτήριο) ή να είναι αγνώστου αιτιολογίας.

Πού οφείλεται η τραχηλίτιδα;
Η πιο συνήθης αιτιολογία της τραχηλίτιδας είναι η μόλυνση με κάποιο μικροβιακό παράγοντα. Η μόλυνση αυτή μπορεί να προέλθει είτε μετά από σεξουαλική επαφή (π.χ χλαμύδια, γονόρροια),  είτε μετά από την τοποθέτηση ενδομητρίου σπειράματος (σπιράλ) ή διαφράγματος, είτε παρατεταμένη χρήση ενδοκολπικού ταμπόν.  Παράγοντες κινδύνου αποτελούν η παρουσία πολλαπλών ερωτικών συντρόφων ή ο τραυματισμός του τραχήλου μετά τον τοκετό. Στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες η τραχηλίτιδα σχετίζεται και με την έλλειψη των οιστρογόνων.  

Ποια τα συμπτώματα της τραχηλίτιδας;
Η τραχηλίτιδα συχνά είναι ασυμπτωματική, δηλαδή δεν παρουσιάζει κανένα απολύτως σύμπτωμα και διαπιστώνεται τυχαία κατά τον έλεγχο με test Παπανικολάου.  

Όταν υπάρχουν συμπτώματα, αυτά είναι τα ακόλουθα:
• Επίμονη και ασυνήθιστη κολπόρροια (κολπικά υγρά).
• Αιμορραγία ιδιαίτερα μετά από σεξουαλική επαφή.
• Δυσπαρεύνια (πόνος κατά την σεξουαλική επαφή).
• Συχνοουρία.
• Καύσος ή κνησμός στον κόλπο ή το αιδοίο.
 
Πώς τίθεται η διάγνωση της τραχηλίτιδας;
Η τραχηλίτιδα  διαγιγνώσκεται με την γυναικολογική εξέταση. Ο ιατρός με την εμπειρία του μπορεί να διαπιστώσει την τραχηλίτιδα, και να την επιβεβαιώσει  με τη λήψη επιχρίσματος για κυτταρολογική εξέταση (Test – ΠΑΠ) ή καλλιέργεια στο εργαστήριο στο οποίο είναι δυνατό να προσδιοριστεί ο αιτιολογικός παράγοντας. Αρκετές φορές χρειάζεται να ληφθεί κάποιο μικρό τεμάχιο της φλεγμαίνουσας περιοχής για βιοψία προκειμένου να αποκλειστεί η πιθανότητα κακοήθειας.

Ποια η θεραπεία της τραχηλίτιδας;
Το αρχικό σχήμα θεραπείας αποτελούν κοινά αντιβιοτικά (αντιμυκητιασικά – αντιβακτηριακά), τα οποία συχνά χορηγούνται για διαστήματα 2-3 εβδομάδων μέχρι να επιτύχουν τον καθαρισμό του τραχήλου από τα μικρόβια. Εάν τα φάρμακα αυτά αποτύχουν, και εφόσον έχει αποκλειστεί η πιθανότητα κακοήθειας μπορεί να ακολουθήσει θεραπεία με κάποια χειρουργική μικροεπέμβαση, κατά την οποία καυτηριάζονται τα τραχηλικά κύτταρα και υποχωρούν τα κλινικά συμπτώματα. 

Τέτοιες επεμβάσεις είναι οι ακόλουθες:
• Διαθερμία (Loop Electrosurgical Excision Procedure - LEEP).
• Κρυοπηξία.
• Θεραπεία με laser.
 
Ποια η πρόγνωση με θεραπεία;
Στη πλειοψηφία των περιπτώσεων η τραχηλίτιδα υποχωρεί συντηρητικά με κολπικές πλύσεις με κάποιο ανισηπτικό σαπούνι ή με ταυτόχρονη χορήγηση αντιβιοτικού. Σημειώνεται ότι εάν η τραχηλίτιδα οφείλεται σε σεξουαλικώς μεταδιδόμενα μικρόβια η φαρμακευτική αγωγή πρέπει να λαμβάνεται τόσο από τη γυναίκα όσο και από τον ερωτικό της σύντροφο. Σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να επιμένουν μήνες μετά την ολοκλήρωση της συντηρητικής θεραπείας, οπότε  μπορεί να χρειαστεί καυτηριασμός.

Ποια τα μέτρα πρόληψης της τραχηλίτιδας;
Η ώριμη σεξουαλική συμπεριφορά μπορεί να μειώσει την πιθανότητα μόλυνσης του τραχήλου. Μελέτες έχουν δείξει ότι γυναίκες με πρώιμη έναρξη της σεξουαλικής ζωής και γυναίκες με πολλούς ερωτικούς συντρόφους έχουν μεγαλύτερα ποσοστά τραχηλίτιδας. Επιπλέον η συστηματική χρήση του κοινού προφυλακτικού αποτελεί αποτελεσματική προστασία για τους περισσότερους αιτιολογικούς παράγοντες της τραχηλίτιδας.

Η ενίσχυση της άμυνας του κόλπου που επιτυγχάνεται με τις παρακάτω μεθόδους μπορεί να αποτρέψει τη λοίμωξη:
• Υγιεινή ζωή με καλή διατροφή και ανάπαυση
• Περιορισμός του καπνίσματος
• Αποφυγή της υπερβολικής χρήσης αντισηπτικών στη γεννητική περιοχή
• Χρήση σκευασμάτων που περιέχουν γαλακτοβάκιλους

Υπάρχουν μέτρα πρόληψης ώστε να μην παθαίνω κολπίτιδες;
Η γενική άμυνα του οργανισμού βελτιώνει και την ανταπόκριση του κόλπου στους παθογόνους μικροοργανισμούς. Οι παράγοντες που το επηρεάζουν όπως η διατροφή, η ανάπαυση, η κατάχρηση αλκοόλ ή καπνίσματος καθώς και η σεξουαλική δραστηριότητα, έχουν σημαντική επίδραση στην ακεραιότητα της κολπικής χλωρίδας και κατά συνέπεια στην ανάπτυξη λοιμώξεων του κόλπου.

Επίσης η χρήση βαμβακερών αντί των στενών-εφαρμοστών συνθετικών υφασμάτων στα εσώρουχα και στα παντελόνια και η διατήρηση της ευαίσθητης περιοχής δροσερής και στεγνής, περιορίζει την ανάπτυξη των μυκήτων.

Εξίσου σημαντική είναι η κατάχρηση των αντισηπτικών καλλυντικών και σαπουνιών, όπου η υπερβολική καθαριότητα στην περιοχή είναι δυνατό να διαταράξει τη φυσιολογική χλωρίδα και να οδηγήσει σε αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα.